Utrecht – De maand mei zorgt met meer dan 42.000 hypotheekaanvragen dat de hypotheekmarkt verder afkoelt na de piek in aanvragen in februari (72.351 aanvragen). Het aantal aanvragen in de afgelopen maand ligt 14% lager dan in mei 2021 toen er 48.912 aanvragen werden gedaan. Opvallend is dat de oversluiters, die de hypotheekmarkt al sinds augustus 2019 aanvoeren, hun koppositie hebben afgestaan aan de verbouwers. Dit blijkt uit de cijfers van HDN (Hypotheken Data Netwerk).
Effecten rentestijging zichtbaar in alle HDN klantprofielen*
De eerste maanden van 2022 zijn de hypotheekrentes gestegen. Dit heeft invloed gehad op het aantal hypotheekaanvragen. In februari en maart piekte het aantal aanvragen naar ongekende hoogte omdat veel mensen hun hypotheek zo snel mogelijk wilden oversluiten voor een nog zo laag mogelijke rente. Nu de rentestijgingen afvlakken, zien wij daar in mei ook effecten van terug op de hypotheekmarkt.
Sterke daling oversluiters en gepensioneerden
De oversluiter en gepensioneerde hebben duidelijk hun slag geslagen en trekken zich nu terug. Met respectievelijk 6.300 en 3.500 hypotheekaanvragen in mei zijn deze klantprofielen gedaald met 69% in vergelijking met recordmaand februari 2022 en 36% ten opzichte van mei 2021. De eerste plek is ingenomen door de verbouwers, met circa 8.900 aanvragen in mei.
Aantal hypotheekaanvragen per HDN Klantprofiel per maand:
Consumenten kiezen voor kortere looptijd hypotheek
Ook zien we dat consumenten nu voor kortere rentevaste periodes kiezen. De gemiddelde rentevaste periode bedroeg in mei 2021 nog 19,9 jaar waarbij 57% van de leningdelen 20 jaar werd vastgezet. In mei 2022 zien wij een daling naar 17,2 jaar en wordt nog maar 39% van de leningdelen 20 jaar vastgezet. Met een kortere rentevaste periode zijn de maandlasten voor de hypotheek lager. Consumenten kiezen daarom nu weer vaker voor een rentevaste periode van 10 en 15 jaar waarmee zij de rentestijging compenseren.
Gemiddelde inkomen hypotheekaanvragers stijgt
Het gemiddelde inkomen zag HDN over alle klantprofielen stijgen. Dit kan te maken hebben met de krapte op de arbeidsmarkt, waardoor lonen stijgen. De gemiddelde LTI (Loan to Income), is met 0,2 gedaald naar 3,6. in vergelijking met mei 2021.
Daling gemiddelde hypotheeksom bij doorstromers
Opvallend is dat bij een aantal klantprofielen de aangevraagde hypotheeksom is gedaald. Zo vroegen gepensioneerden, die in de meeste gevallen hun hypotheek oversluiten, 18% minder hypotheek aan, circa € 140.000, waar dit in mei 2021 nog € 172.000,- was. De gemiddelde hypotheeksom van de oversluiter daalde 13% naar € 213.801,-.
In de kopersmarkt zien wij een tweedeling onder de klantprofielen. Onder de doorstromers (opstromer, doorstromer NHG en ondernemer), is het hypotheekbedrag gelijk gebleven of licht gedaald (<3%) ten opzichte van mei 2021. De hypotheeksom bij de drie startersprofielen (starter jong/stabiel/hoogsegment) is in vergelijking met mei 2021 juist gestegen met 6% naar € 291.000,-. Geconcludeerd kan worden dat de doorstromers bereid zijn minder te (over)bieden voor een woning, daar waar er nog krapte blijft voor de starter. * HDN hanteert sinds 2019 10 klantprofielen. Dit onderscheid is gemaakt om beter zicht te krijgen op de ontwikkelingen in bepaalde groepen. De hypotheekaanvragen worden op basis van tientallen kenmerken toegewezen aan het profiel waar zij de meeste overeenkomsten mee hebben. Hierbij worden de volgende profielen onderscheiden:
- Doorstromer NHG: gebruikt een hypotheek met NHG om te verhuizen naar een tweede woning.
- Gepensioneerde: is gemiddeld een stuk ouder en beschikt over een inkomen uit pensioen of uitkering.
- Onbekend: aanvragen die vanwege incomplete of incorrecte gegevens niet aan een profiel toegewezen kunnen worden.
- Ondernemer aankoop: heeft een zelfstandig inkomen of inkomen uit onderneming. Relatief hoog hypotheekbedrag en woningwaarde.
- Opstromer: koopt een bestaande woning met een aanzienlijk hogere marktwaarde dan de huidige woning.
- Opstromer nieuwbouw: koopt een nieuwbouw woning met een aanzienlijk hogere marktwaarde dan de huidige woning.
- Oversluiter: sluit bestaande hypotheek over, veelal bij een andere geldverstrekker.
- Starter hoog segment: starter die voor het eerst de (koop)woningmarkt betreedt. Met name gekenmerkt door een relatief hoog inkomen en hypotheekbedrag (gemiddeld ongeveer €350.000).
- Starter jong: relatief jong en met een complex, vaak flexibel, inkomen. Laag hypotheekbedrag (met NHG) en lage woningwaarde.
- Starter stabiel: ‘oudere’ starter (gemiddeld 35 jaar) die voor zekerheid kiest: vast inkomen, hypotheek met NHG, relatief goedkope woning.
- Verbouwer: veelal onderhandse hypotheken met zeer lage LTI en LTV.
