Het afgelopen jaar is het herstel van de woning- en hypotheekmarkt op een overtuigende wijze doorgezet. Dit was zowel zichtbaar aan de stijging in het aantal hypotheekaanvragen, als aan de groei van nieuwe partijen die gebruikmaken van HDN. In totaal zijn er in 2015 ruim 298.000 unieke hypotheekaanvragen geregistreerd. Dat is 32% hoger dan in het jaar daarvoor (ca. 225.000). Naast berichten over hypotheekaanvragen, faciliteert HDN ook het acceptatieproces (o.a. documentberichten en externe bronkoppelingen), het aanvraagproces van hypotheek gerelateerde producten, zoals verzekeringen en kredieten en de bestaande klanten met het mutatiebericht. In totaal zijn er via HDN in 2015 ruim 9,8 miljoen berichten verzonden en ontvangen, ruim 66% meer dan het jaar daarvoor (ca. 5,9 miljoen).
Momenteel maken 41 productaanbieders, 40 service-organisaties en IT-leveranciers en zo’n 3.600 advieskantoren gebruik van HDN. Daarmee wordt ruim 80% van het totale hypotheekvolume in Nederland door HDN gefaciliteerd.
Het jaar 2015 was ook het jaar van een volledig vernieuwde website, huisstijl en bijpassende pay-off: ‘Verbonden door ambitie’ voor HDN. Een ander hoogtepunt was het congres dat HDN in november met SIVI georganiseerd heeft, waarover je hier meer kunt lezen en bekijken.
De hypotheekmarkt en hypotheekaanvragen via HDN
Het herstel van de woning- en hypotheekmarkt is in 2015 op een overtuigende wijze doorgezet en is naar verwachting minder kwetsbaar geworden door positieve economische ontwikkelingen. Ondanks de nog hoge werkeloosheid, het verder aangescherpte beleid ten aanzien van maximale financieringsmogelijkheden, blijft de woningmarkt en daarmee ook de hypotheekmarkt zich sterk ontwikkelen. De lage rente, woning schaarste, het vertrouwen in de koopwoningmarkt onder consumenten (zowel potentiële starters als potentiële doorstromers) en de oversluitmarkt vormen belangrijke voorwaarden voor het verder aantrekken van de koopwoning- en hypotheekmarkt.
Ondanks dat reguliere seizoensinvloeden ook in 2015 duidelijk zichtbaar waren, had 2015 wat betreft hypotheekaanvragen toch een ander verloop dan eerdere jaren. Dit heeft vooral te maken met hoge aanvraagaantallen in de maanden mei en juni als gevolg van de aanscherping van de NHG regels per 1 juli 2015. Na deze piek liep het aantal in de zomermaanden terug, waarna de aanvragen de gebruikelijke stijgende lijn vertoonden tot aan het eind van het jaar. In totaal werden er in 2015 ruim 298.000 unieke hypotheekaanvragen via HDN aangevraagd, zo’n 32% meer dan in 2014.
Het totaalaantal verzonden HDN berichten (inclusief verzekerings-, krediet-, dossier-, en procesberichten) vertoont een sterke stijging ten opzichte van de afgelopen jaren. Waar er in 2013 circa 3 miljoen berichten verstuurd werden, was dit in 2014 bijna 6 miljoen. In 2015 zijn ruim 9,8 miljoen berichten via HDN verzonden.
Trends op de hypotheekmarkt
In vergelijking met 5 jaar geleden is een duidelijke verschuiving van de rentevastperioden zichtbaar. Ten opzichte van 2010 is de gemiddelde afgesloten rentevastperiode in 2015 3 tot 4 jaar gestegen. Deze trend is zichtbaar in alle leeftijdscategorieën.
Ook de gemiddelde leeftijd van hypotheekaanvragers verschuift. In vergelijking met 5 jaar geleden daalt het aantal hypotheekaanvragers in de leeftijdscategorie 20 tot 29 jarigen. Daarentegen is het aantal hypotheekaanvragers in de leeftijdscategorie van 50 tot 59 jaar gestegen.
Inperking van de standaard
Voor het invullen van een hypotheekaanvraag moeten veel velden ingevuld worden. In 2015 is door de projectgroep ‘Uniformeren en inperken van de standaard’ uitgebreid onderzoek gedaan naar de mogelijkheden tot het opschonen van velden van het hypotheekaanvraagbericht. Productaanbieders zijn uitgedaagd te beoordelen welke velden geen toegevoegde waarde meer hadden voor het uitbrengen van een offerte. Dit heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat het aantal velden in het generieke hypotheekaanvraagbericht met maar liefst 33% is afgenomen! Adviseurs hoeven nu aanzienlijk minder velden in te vullen bij de aanvraag van een hypotheekofferte. Dit geldt ook voor consumenten, die in online omgevingen zoals consumentenportalen, een hypotheek (of daaraan gerelateerd product) aanvragen.
Brondata
Zowel bij het aanvragen van een nieuwe hypotheek als bij het wijzigingen/verhogen van een bestaande hypotheek worden momenteel nog veel documenten opgevraagd. Voorbeelden hiervan zijn inkomensgegevens (zoals een loonstrook, werkgeversverklaring en/of jaarcijfers) en onderpandgegevens (zoals een taxatierapport). HDN heeft in 2015 aan veel initiatieven gewerkt die tot doel hebben dit soort informatie digitaal beschikbaar te stellen via directe koppelingen met de bron van deze documenten. Doordat op deze manier de data al kan worden gecheckt bij het verwerken van de aanvraag met gevalideerde brondata, hoeft er achteraf steeds minder aangetoond te worden met bepaalde documenten. Hierdoor zal de door de Mortgage Credit Directive (MCD) verplichte offerte zonder voorbehouden (bindend aanbod) steeds sneller in het proces kunnen worden uitgebracht.
Vanaf eind Q1 2016 wordt het aantal externe bronnen dat HDN via haar platform ondersteunt uitgebreid. Vanaf dat moment zijn zowel het Kadaster, Calcasa, NBWO, NWWI taxatierapporten met dataset (via TaxCon) als de Kamer van Koophandel en het BKR beschikbaar.
Momenteel worden ook inkomens- en kredietwaardigheidsbronnen aan het HDN Platform gekoppeld. Deze bronnen komen in de loop van 2016 beschikbaar voor HDN partijen. Verder zal HDN het aantal bronnen verder uitbreiden, met als uiteindelijke doelstelling dat alle benodigde documenten in het hypotheekproces kunnen worden vervangen door directe brondata.
In 2016 wordt het project ‘Mutatie en informatiebericht’ opgeleverd en kunnen adviseurs actuele klantinformatie opvragen en mutaties op bestaande hypotheken aanvragen.
Overige verwachtingen voor 2016
In 2016 focust HDN zich op het innoveren en digitaliseren van de advies- bemiddelings-, acceptatie- en beheerprocessen ter ondersteuning van de (veranderende) bedieningsmodellen van zowel nieuwe als bestaande stakeholders.
De innovatie en digitalisering van hypotheek- en hypotheekgerelateerde processen voorzien enerzijds in het sneller, efficiënter en goedkoper maken van processen en anderzijds in de mogelijkheden om (potentiële) klanten meer snelheid, gemak en zelfwerkzaamheid te bieden. Door het innoveren en digitaliseren van hun bedieningsmodellen, zijn de HDN stakeholders beter in staat in te spelen op de behoefte van hun klanten: snel, veilig, gemakkelijk en voordelig hun hypotheek en daaraan gerelateerde producten kunnen afnemen. De berichtstandaarden, diensten en het HDN platform faciliteren hen daarbij en zullen zich minimaal in hetzelfde tempo moeten door ontwikkelen om zowel de voorlopers als de achterblijvers in de keten optimaal te kunnen blijven faciliteren.
HDN verwacht dat het herstel van de koopwoning- en hypotheekmarkt doorzet met een groei in de unieke hypotheekaanvragen van circa 10% ten opzichte van 2015. Het berichtgebruik zal naar verwachting verder toenemen. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door de groei van de hypotheekmarkt. Anderzijds door het toenemende belang van efficiënte processen en gestandaardiseerde berichtuitwisseling bij productaanbieders, distributiepartijen en serviceorganisaties. Dit dient het gezamenlijke belang van de keten om consumenten nog sneller te kunnen laten weten waar zij aan toe zijn.
Een extra impuls aan de hypotheekmarkt, naast het aantrekken van de woningmarkt, wordt verwacht vanuit de groei van het aantal oversluiters in 2016. Dit komt doordat er in 2006, toen de hypotheekmarkt booming was, veel hypotheken afgesloten zijn met een rentevastperiode van 10 jaar die in 2016 aflopen.
