Beter inzicht in nieuwbouwaanvragen in HDN Index

Veel hypotheekaanvragen met als onderpand nieuwbouw in de HDN Index krijgen geen gemeente of provincie mee. De reden: bij het indienen van de aanvraag is vaak nog geen postcode bekend. Die postcode is wel nodig om de juiste geografische informatie te koppelen. Daardoor vallen sinds 2021 ruim 165.000 van de 193.000 nieuwbouwaanvragen (85%) in de categorie ‘Onbekend’.  

Nieuwe methode verbetert herkenning van plaatsnamen

De plaatsnaam is meestal wel bekend. Dit invoerveld is echter vrij, waardoor er veel variaties ontstaan. Op basis van een duidelijke wens vanuit de Werkgroep Data heeft HDN een nieuwe methode ontwikkeld. Hiermee maken we plaatsnamen eerst uniform en koppelen we een fictieve postcode, zodat gemeente- en provinciedata alsnog beschikbaar worden. 

Voor de voorbereiding hebben we alle nieuwbouwaanvragen sinds 2021 vergeleken met de officiële CBS-lijst van woonplaatsen¹. Deze analyse vormt de basis voor het corrigeren van de historische gegevens. Met deze aanpak kunnen we 161.000 aanvragen (83%) alsnog indelen in een postcodegebied. De groep ‘Onbekend’ daalt daarmee naar minder dan 4.000 aanvragen. 

De wijziging geldt voor alle informatie waarin gemeentedata wordt gebruikt. Alle HDN-applicaties die deze gegevens tonen werken vanaf 12 december met de gecorrigeerde dataset.    

Voor aanvragen die niet direct overeenkomen, volgen we drie stappen:  

1. Controle bij plaatsnaam met dezelfde naam 
   Bestaat de gekozen naam op meerdere plekken in Nederland, zoals Oosterwolde (in Friesland en Gelderland). Dan kijken we of er een provinciecode is ingevuld en kiezen we op basis daarvan. 
   
2. Controle op grote steden
   Staat de naam van één van de 10 grootste steden volledig in de lijst? Dan vervangen we de invoer door de juiste naam²; 
   
3. Controle op schrijffouten 
   We berekenen hoeveel karakters verschillen tussen de invoer en elke CBS-plaatsnaam uit de lijst. We kiezen de plaatsnaam met de kleinste bewerkingsafstand en vervangen de invoer daarmee.

Vaststellen van een postcode voor nieuwbouw

Na het bepalen van de plaatsnaam kijken we binnen alle hypotheekaanvragen met een bestaand onderpand welke postcode daar het vaakst voorkomt. Die postcode gebruiken we als proxy voor nieuwbouw. Zo kunnen we alsnog de juiste gemeente en provincie koppelen. 

¹Hier zijn drie waarden aan toegevoegd vanwege het wijdverspreide gebruik daarvan, te weten: Den Haag, Den Bosch en Scheveningen
² Dit naar aanleiding van de observatie dat men in de grote steden vaker ook de projectnaam, locatie of het bouwnummer meegeeft.